Zastosowania urządzeń Poka Yoke

przykłady poka yoke

W firmie, która zajmuje się głównie produkcją, zdarzają się sytuacje, gdzie występują błędy ludzkie. A, jak wiadomo, na błędy pozwolić sobie nie można, ponieważ błędy generują straty firmy. Na etapie produkcyjnym można zapobiec powstaniu wad produkowanych wyrobów. Jednym ze sposobów jest zastosowanie narzędzi Poka Yoke. Te proste urządzenia nie pozwalają na powstanie błędu. Ponadto dzięki nim szybko można wykryć wady produktu.

Poka Yoke jest więc specyficzną metodą zarządzania jakością w przedsiębiorstwach podczas procesu produkcji.

Została opracowana przez japońskiego inżyniera Shigeo Shingo. Celem tej metody jest eliminacja błędów człowieka, jakie występują podczas produkcji. Dla inżyniera Shingo zasada, że „błąd jest rzeczą ludzką” była naturalna. Nie ganił za to pracowników, ale starał się im pomóc. Wiedział bowiem, że nikt nie może się koncentrować w 100% na swoim stanowisku pracy przez cały czas jej wykonywania. Moment dekoncentracji prowadzi do postawania błędów.

Nazwa Poka Yoke powstała od dwóch japońskich słów: ” yokeru „i ” Poka „. Oznaczają one „unikanie przypadkowych błędów „.

Poka Yoke natomiast po angielsku jest tłumaczona, jako „mistake proofing” lub „error proofing”.

Zgodnie z tym znaczeniem jest Poka Yoke metodą zapobiegania powstawania wad produkcyjnych zależnych od błędów i pomyłek lub „oszustw” popełnionych przez pracowników. Ale to tłumaczenie nie jest prawidłowe. Brak koncentracji nie jest bowiem działaniem celowym. Może zdarzyć się każdemu, nawet najlepszemu pracownikowi.

Głównym celem przedsiębiorstw, których istnienie zależy od produkcji danego wyrobu, jest eliminacja jego wad fabrycznych.

Ważne jest także, by źle wyprodukowane wyroby nie dotarły do klientów i by była możliwość eliminacji wad jeszcze na etapie produkcji. Wdrażanie kontroli wyrywkowej daje znikome efekty, natomiast kontrola całkowita jest zbyt kosztowna.

Celem inżyniera Shigeo Shingo było stworzenie metody, która zapewniałaby efekt ZERO DEFEKTÓW, ZERO WAD. Koncepcja Shingo oparła się na odpowiedzi na pytanie, co zrobić, by błędy produkcyjne wyeliminować i nie stosować ciągłej kontroli? W jaki sposób pomóc pracownikom w uniknięciu błędów? Shingo nie pisał długich i trudnych instrukcji, ale dał ludziom proste urządzenia, które usprawniły ich pracę i pomogły wyeliminować błędy produkcyjne. Każdy z pracowników stał się bowiem kontrolerem samego siebie.

System Poka Yoke jest realizowany przy zastosowaniu prostych gadżetów – tac, podajników, uchwytów, systemów ostrzegawczych, a nawet kartek papieru.

Przyrządy te pomagają ludziom się koncentrować i przypominają im oraz ostrzegają o możliwości popełnienia przez nich błędów produkcyjnych, a przede wszystkim zatrzymują urządzenia produkcyjne, jeśli się wkradł błąd.

Poka Yoke jest dla każdego i każdy może wypróbować ten system w pracy. Urządzenia Poka Yoke powinny posiadać następujące cechy. Po pierwsze powinny być używane przez wszystkich pracowników. Po drugie powinny być bardzo proste w instalacji. Po trzecie nie mogą skupiać na sobie ciągłej uwagi pracownika. Powinny działać poza jego świadomością. Po czwarte nie mogą być drogie i powinny mieć taką funkcję, by wyłapany błąd można było natychmiast naprawić (zasada sprzężenia zwrotnego).

Zastosowanie prostych systemów Poka Yoke jest tak samo ważne jak automatyzacja i komputeryzacja procesów produkcji. Pamiętać jednak należy o tym, że całkowicie nie można wyeliminować działań człowieka i tu wkracza Poka Yoke – tani, efektywny system, który może służyć jak najbardziej rozwojowi małych zakładów produkcyjnych, gdzie praca człowieka jest niezbędna.

Każdego dnia spotykamy przykłady zastosowania urządzeń Poka Yoke. Między innymi są to wtyczki elektryczne, które mogą być wkładane tylko i wyłącznie do odpowiednich gniazd, wycięcie rogu karty SIM, by wiedzieć, którą stroną ją włożyć, czy specjalne wycięcia na tablicach, które pozwalają na prawidłowe wprowadzenie do złącz krawędziowych.

Skuteczne funkcjonowanie Poka Yoke można uzyskać dzięki zastosowaniu poniższych zasad:

  • kontrola u źródła. Wszelkie działania powinny być podejmowane w miejscu, gdzie mogą pojawić się pierwsze potencjalne błędy.
  • zachowanie rozsądnych proporcji. Im większy jest defekt i im większe ma znaczenie dla wyrobu, tym ostrzejsza powinna być kontrola procesu produkcji.
  • prostota i efektywność

Koncepcja Poka Yoke jest prosta, tania i przede wszystkim skuteczna. Ma olbrzymie znaczenie dla jakości procesu produkcji i unikania błędów ludzkich.