Czy niewykorzystany w 2011 roku urlop dodatkowy pracownika niepełnosprawnego staje się urlopem zaległym, którego należy udzielić do końca września kolejnego roku kalendarzowego (dotychczas trzeba go było udzielić do końca marca – zmiana następuje od 1 stycznia 2012 r. w stosunku do zaległych urlopów, a zatem także do urlopu za 2011 r.). Czy w związku z tym w 2012 roku pracownik taki nabywa również prawo do urlopu dodatkowego już za nowy rok? Jak poprawnie obliczyć wymiar urlopu wypoczynkowego – zwykłego i dodatkowego – w przypadku pracownika niepełnosprawnego?
Pytanie: Czy jeśli pracownik niepełnosprawny nie wykorzysta 10 dni swojego dodatkowego urlopu, ten dodatkowy urlop przejdzie mu na kolejny rok? W jaki sposób ma się on do dodatkowego urlopu niepełnosprawnego z kolejnego roku kalendarzowego? Czy trzeba go traktować jakoś „oddzielnie” od innego urlopu?
Odpowiedź: Niewykorzystany dodatkowy urlop pracownika niepełnosprawnego przechodzi na kolejny rok kalendarzowy i stosuje się do niego zwykłe zasady dotyczące urlopu zaległego.
Pracownikowi, który ma znaczny lub umiarkowany stopień niepełnosprawności, przysługuje dodatkowy urlop w wymiarze 10 dni w roku kalendarzowym. Prawo do pierwszego takiego urlop pracownik nabywa po przepracowaniu roku od zaliczenia go do któregoś ze wspomnianych stopni niepełnosprawności.
Urlop dodatkowy to zwykły urlop
Dodatkowy urlop pracownika niepełnosprawnego jest tak naprawdę zwykłym urlopem wypoczynkowym, tyle tylko, że przysługującym w wyższym wymiarze, gdyż w sprawach nieuregulowanych w przepisach dotyczących zatrudnienia osób niepełnosprawnych (zob. podstawa prawna) stosuje się Kodeks pracy. A zatem jeżeli pracownik niepełnosprawny ma prawo do takiego dodatkowego urlopu, będzie miał – w zależności od swojego stażu pracy: 30 dni urlopu (20 + 10 dni) lub 36 dni urlopu (26 + 10 dni).
Przykład
Pracownik niepełnosprawny w stopniu umiarkowanym otrzymał zaświadczenie lekarskie, że powinien mieć obniżoną normę czasu pracy, czyli 7 godzin na dobę i 35 godzin w tygodniu. Ma ponad 10-letni staż pracy. W związku z tym jego godzinowy wymiar urlopu, razem z urlopem dodatkowym, wyniesie 252 godziny:
36 dni x 7 godzin = 252 godziny urlopu.
Jeśli zaś ten sam pracownik będzie miał zwykłą normę czasu pracy (8 godzin na dobę i 40 godzin w tygodniu), jego pula godzin urlopu wyniesie:
36 dni x 8 godzin = 288 godzin urlopu.
Oczywiście w obu tych przypadkach za każdy wykorzystany dzień urlopu należy pracownikowi odjąć z puli urlopowej tyle godzin, ile w danym dniu pracownik nie przepracował z powodu urlopu (czyli w pierwszym przypadku 7, w drugim przypadku 8 godzin).
Zapamietaj!
Warto jeszcze dodać, że – podobnie jak w przypadku zwykłego urlopu – również dodatkowy urlop ulega zmniejszeniu proporcjonalnie do obniżonego wymiaru etatu pracownika, a także proporcjonalnie do okresu przepracowanego w trakcie roku, jeśli pracownik nie przepracował pełnego roku kalendarzowego (na zasadach określonych w artykułach 1551 – 1552 Kodeksu pracy). Nie ma tu żadnych różnic. Trzeba jedynie pamiętać o zasadzie, zgodnie z którą proporcję obliczamy już z ostatecznego zsumowania całego potencjalnie przysługującego urlopu (czyli liczymy proporcję np. z 36 dni urlopu, a nie z 26 i oddzielnie z 10 dni urlopu). Poza tym warto też zwrócić uwagę, że gdy pracownik nabędzie prawo do dodatkowego urlopu niepełnosprawnego np. w połowie roku kalendarzowego, nie jest to powód do proporcjonalnego zmniejszenia wymiaru urlopu np. o 6/12, lecz trzeba udzielić pełnego urlopu dodatkowego za ten rok kalendarzowy.
Nie ma odrębnego traktowania
Urlopu niepełnosprawnego nie traktuje się więc jako oddzielnego urlopu. Przykładowo: w ewidencji czasu pracy wystarczy wpisać w poszczególne dni wykorzystanie urlopu, nie trzeba zaznaczać, że jest to dodatkowy urlop niepełnosprawnego.
Niewykorzystany urlop dodatkowy staje się urlopem zaległym
Skoro dodatkowy urlop niepełnosprawnego jest po prostu zwiększeniem zwykłego urlopu wypoczynkowego, to również powinien być co do zasady wykorzystany w roku kalendarzowym, w którym pracownik nabywa do niego prawo. Jeśli zaś nie zostanie wykorzystany w tym roku, nie przepada, lecz staje się urlopem zaległym, którego należy udzielić do końca września kolejnego roku kalendarzowego (dotychczas trzeba go było udzielić do końca marca – zmiana następuje od 1 stycznia 2012 r. w stosunku do zaległych urlopów, a zatem także za 2011 r.). Nie zmienia to oczywiście faktu, że w kolejnym roku kalendarzowym pracownik nabywa również prawo do urlopu (także dodatkowego urlopu niepełnosprawnego) już za ten kolejny rok.
Podstawa prawna:
art. 168 Kodeksu pracy,
art. 19 ust. 1 w zw. z art. 66 ustawy z 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2011 r. nr 127, poz. 721).