Metoda 5 why (5 razy dlaczego) jest sposobem wykrywania przyczyn problemów. 5 why sprawia, iż natura problemu staję nam się bardziej bliska, a rozwiązanie o wiele bardziej oczywiste. Implementacja 5 razy dlaczego prowadzi do ustalenia głównego źródła problemu poprzez zadanie pięciu pytań „dlaczego?”. Należy mieć na uwadze, iż zestaw pięciu pytań nie jest sztywną regułą.
Jeżeli piąte pytanie miałoby być wymuszone i nic nowego nie wnosić, to go po prostu nie zadajemy. Analogicznie, jeżeli po zadaniu pięciu pytań, mamy jednak potrzebę sformułowania jeszcze jednego, to można to jak najbardziej uczynić.
Stosowanie metody 5 why składa się z kilku zasadniczych etapów.
Pierwszym jest zebranie wszelkich informacjach o danym problemie. Należy tu określić rodzaj problemu, jego objawy oraz czas i miejsce występowania. Konieczne jest także zdefiniowanie jego skali oraz określenie zagrożenia, które powoduje.
Etap drugi polega na zebraniu grupy roboczej. W jej skład powinny wchodzić osoby, które mogą pomóc w ustaleniu przyczyny. Trzeci etap dotyczy dokładnego zdefiniowania problemu. W tym momencie członkowie grupy roboczej muszą dokładnie zrozumieć istotę problemu.
Przedostatni etap jest etapem właściwym. Polega on na zadawaniu pytań i każdorazowo po zadaniu jednego, definiowanie odpowiedzi. Ostatnia część polega na weryfikacji otrzymanych wyników. W tym miejscu należy przeanalizować czy odpowiedzi na kolejne pytania są z nimi logicznie powiązane oraz czy poszczególne pytania są logicznie powiązane ze sobą. 5 razy dlaczego nie polega bowiem na zadawaniu kolejno pytań, które są oderwane od sensu swoich poprzedników. Warunkiem koniecznym jest ich logiczne powiązanie.
Zastosowanie 5 why prowadzi do znalezienia przyczyny problemu.
Krokiem następującym po zastosowaniu metody jest eliminacja przyczyny, co musi spowodować zniknięcie problemu. Gdyby okazało się, że wyeliminowanie ustalonej przyczyny nie spowodowało zniknięcia problemu, oznaczałoby to że w czasie stosowania metody wystąpił błąd i co za tym idzie, nie został osiągnięty jej cel.
Zaletą 5 why jest jej prostota i łatwość implementacji.
Nie wymaga ona także znajomości metod ilościowych. Należy jednak pamiętać, że 5 razy dlaczego nie jest działaniem, lecz jedynie diagnostyką. Jej zastosowanie nie jest zatem jednoznaczne z eliminacją problemu, ani tym bardziej z pozbyciem się jego źródła.