Od wielu lat Lean jest przewodnim hasłem w przemyśle i biznesie na całym świecie. Lean jest pewną specyficzną filozofią, którą można zdefiniować na wiele sposobów. Jest to w dosłownym tłumaczeniu wyszczuplanie lub odchudzanie. Ale Lean w odniesieniu do przedsiębiorstwa oznacza więcej niż odchudzanie. Dlaczego?
Dzięki filozofii Lean przedsiębiorstwo staje się elastycznym i sprężystym tworem. Potrafi szybko dopasować się do zmian w otoczeniu oraz szybko i dynamicznie reaguje na zmiany. Taka firma pracuje sprawniej, potrafi skrócić wyraźnie istotne procesy, które są dla niej ważne – jednym z nich jest czas między zamówieniem towaru przez klienta a realizacją zlecenia, czyli wysyłką. Poza tym przedsiębiorstwo pracujące w myśl zasad Lean dąży do tego, aby klienci zamawiający określony produkt, płacili tylko za jego wytworzenie.
Funkcjonowanie całej struktury organizacyjnej, magazynów, hal, środków transportu czy biurokracji lub sprzątaczek nie wchodzi absolutnie w cenę wytworzonego towaru. Rygorystyczne stosowanie zasad Lean przynosi korzyści – szybszą produkcję, towary nie zalegają w magazynach, a moce produkcyjne zostają zwiększone.
Lean nie oznacza redukcji kosztów. Jest to tak zwana „redukcja kosztów marnotrawstwa”, czyli tego wszystkiego, co zbędnie angażuje środki, czas i zasoby przedsiębiorstwa. Rozwiązaniem nie jest zmniejszenie majątku, a co gorsze – redukcja zatrudnienia, ale – zgodnie z filozofią Lean – zwiększanie zdolności przedsiębiorstwa do sprostania wymaganiom klienta poprzez szybszą realizację usługi o wyższym poziomie jakości. Lean zawsze przekłada się na efekt finansowy. Ostatecznym celem Lean jest więc osiągnięcie doskonałości w całej organizacji.
Dla wielu firm wdrożenie Lean jest trudne, a gdzie jest miejsce dla TOC?
Nie zawsze, bowiem kierownictwo wie, gdzie należy zacząć wdrażać Lean, a gdzie TOC, czy wszystko w firmie wymaga poprawy? Problemem są także konflikty między wydziałowe i niemożność ustanowienia pewnych priorytetów w organizacji. Pierwsza zasada Lean to potraktowanie firmy jako całości. Profesor Dan Jones, który jest założycielem i prezesem Lean Enterprises Academy twierdzi, że wdrażając system Lean, popełniamy najczęściej jeden i ten sam największy grzech.
Nie mając cierpliwości do wyjaśnienia i zrozumienia problemu, staramy się go rozwiązać połowicznie. A to nigdy nie jest dobre dla firmy. Wynik jest opłakany – marnujemy tylko siły na złe rozwiązania, które nic nie zmieniają ani dla klientów, ani dla firmy, a powinno być zupełnie odwrotnie. Profesor Jones nie jest za wprowadzaniem sytemu Lean wszędzie, gdzie tylko jest to możliwe.
Wybór musi być bardzo racjonalny. Zastosowanie filozofii Lean powinno mieć miejsce wtedy, gdy organizacja osiągnie najwięcej korzyści z tego systemu. I tutaj jest miejsce dla TOC.
Stosowanie zasad TOC, które niektórzy traktują, jako wykluczenie Lean, inni, jako siłę wspomagającą, a nawet wzmacniającą działanie Lean, ponieważ TOC pomaga wyeliminować problemy tak zwane „wąskie gardła” w firmie i zwiększa ich przepustowość. Poza tym obszary działań Lean i TOC pokrywają się w wielu miejscach.
Podobieństwa zasad TOC i Lean :
- Obie metody promują terminowość, która jest kontrolowana przy pomocy systemu pull.
- Obie techniki uznają, że poprawa musi być ciągła i obejmuje całą firmę.
- Na początku wdrażania Lean i TOC muszą znaleźć się jasne założenia celu.
- Poprawa musi przede wszystkim przełożyć się na cenę i wartość produktu, która będzie atrakcyjna dla klienta.
Różnice między technikami TOC i Lean
Obie techniki różnią się od siebie w kilku bardzo istotnych obszarach. Przede wszystkim Lean widzi organizację, jako zbiór pewnych kompatybilnych, ale samodzielnych elementów, których funkcjonowanie może być poprawiane niezależnie. Natomiast TOC traktuje firmę, jako całość i na tym się skupia. Ulepszenia są, więc wprowadzane w różnych miejscach, ale priorytetem dla obydwu technik pozostaje samo źródło problemu.
Po drugie technika Lean jest nastawiona na zmniejszenie czasu realizacji produkcji, kosztów magazynowania oraz eliminację odpadów. TOC natomiast ma na celu zmniejszenie czasu realizacji i inwentaryzacji zasobów magazynowych w celu zwiększenia przepustowości produkcji oraz zapewnienie konkurencyjności firmy, co pozwala na rozwój działalności gospodarczej. Lean jest za maksymalną wydajnością zasobów, TOC promuje maksymalną elastyczność zasobów organizacji.
Lean dąży do wyeliminowania zapasów, a dzięki temu do zniwelowania okresów biernej bezczynności firmy. Natomiast TOC nie eliminuje zapasów, magazynów. Przyznaje nawet, że jest to sposób na ochronę płynności produkcji firmy i jej dostaw.
Jeśli wprowadzi się do działalności firmy obydwie techniki jednocześnie, firma może osiągnąć stan doskonałości, gdyż TOC-Lean to świetnie uzupełnienie. Lean zapewnia wyeliminowanie przestojów, a co za tym idzie zwiększa wydajność pracy w firmie, natomiast TOC dba o to, by „wąskie gardła” w firmie miały swoją swobodną przepustowość, eliminując w ten sposób przestoje i ograniczenia w jej rożnych obszarach funkcjonowania.
Wdrożenie metod Lean -TOC
Aby skutecznie wdrożyć obydwie metody należy zidentyfikować podstawowe problemy organizacji, przeprowadzając odpowiednią analizę problemową i przejść specjalistyczne szkolenie, które pozwoli nabyć odpowiednią wiedzę. Następnie ważne jest umiejętne wykorzystywanie posiadanych danych do planowania wdrażania kolejnych etapów realizacji programu. Wdrożenie zasad Lean i TOC powinno być powiązane z wprowadzeniem takich narzędzi jak 5S, Six Sigma. Należy także zapewnić organizacji trwałe, fachowe doradztwo i wsparcie, które pomoże zrealizować cel i wprowadzenie Lean -TOC.